Het aantal mensen met diabetes (suikerziekte) is in Zuid-Limburg hoger dan het landelijk gemiddelde. Uit eerder onderzoek was al bekend dat diabeten twee keer zo veel kans hebben op dementie en depressie als anderen. Uit de grootschalige Maastricht Studie blijkt nu dat mensen met diabetes en het voorstadium daarvan minder verbindingen in hun hersenen hebben. Ook zijn die verbindingen aangetast.

Tien jaar ouder

Daarmee lijken de hersenen van de gemiddelde diabeet sterk op die van een gezond persoon die tien jaar ouder is. Ook bij ouderen gaat het aantal verbindingen en de kwaliteit daarvan achteruit. „Diabetes veroorzaakt dus versnelde veroudering. Dat is iets dat we niet hadden voorspeld”, zegt hersenwetenschapper Jaap Jansen van MUMC.

Door de snellere veroudering werken de hersenen van diabeten trager en minder efficiënt. Jansen: „Met weinig bedrading is het lastiger om informatie in de hersenen door te geven. Zie het als een wegopbreking: bij mensen met diabetes is de kortste verbinding tussen twee hersendelen er niet meer. Er moet een omweg worden gevonden. Dat duurt langer.”

Aantastingen

Ook bij mensen met prediabetes, het voorstadium van diabetes type 2, zijn op de scans al enkele kleine veranderingen te zien. „Dat is niet zo onschuldig als het lijkt. Je ziet dat er al aantastingen in het brein zijn. Dit is een wake-upcall. Het is een extra argument om gezonder te gaan eten en meer te bewegen. In dat geval hoeven deze mensen niet automatisch ook diabetes te ontwikkelen”, stelt Jansen.

Speciale techniek

Op de scans is goed zichtbaar dat de hersenen van diabeten minder bedrading hebben, zoals Jansen het uitdrukt. „Met een speciale techniek hebben we de bedrading in alle scans zichtbaar gemaakt. Vervolgens was het een kwestie van kabels tellen die tussen de diverse hersenonderdelen lopen. We zien niet alleen dat het aantal verbindingen afneemt, ook is het netwerk van verbindingen in de hersenen minder goed georganiseerd. Dat zou een verklaring kunnen zijn waarom menen met diabetes cognitief achteruitgaan.”

In de Maastrichts Studie worden duizenden mensen uit Maastricht en omstreken langdurig gevolgd. Het onderzoek richt zich op de oorzaken en ontwikkeling van chronische aandoeningen, zoals diabetes.