Mogelijkheden van migratie als oplossing voor personeelstekort in kaart gebracht

Tekorten in bepaalde beroepsgroepen kunnen mogelijk worden opgelost door arbeidskrachten uit het buitenland naar Nederland te laten emigreren. Hoe kansrijk dit is voor specifieke sectoren is echter onbekend. Daarom deden onderzoekers van de Universiteit Maastricht een quick scan: ze brachten in kaart wat er bekend is uit eerder onderzoek en documentatie over arbeidsmigratie als oplossing voor tekorten op de arbeidsmarkt. De focus van het onderzoek lag op het middensegment (beroepen op niveau MBO-4) in de metaal­industrie, de energietransitiesector en de zorg.

Er lijkt in de EER+landen (alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland en Zwitserland) nauwelijks overaanbod te zijn voor de tekort­beroepen in Nederland, ook niet voor de drie focussectoren. Om de vacatures voor deze beroepen te vervullen kan het nodig zijn om werknemers uit derde landen aan te trekken.

Hoewel migratie niet de enige oplossing kan zijn om tekorten aan te vullen, kan het wel één van de meest efficiënte manieren zijn. Migratie van middelbaar opgeleiden uit derde landen is nu echter alleen mogelijk via restrictieve kanalen en sterk afhankelijk van werkgevers, die vaak de voorkeur geven aan andere oplossingen dan migranten te werven. Bovendien zijn de procedures voor de erkenning van buitenlandse kwalificaties duur en tijdrovend, wat met name voor de gezondheidszorg een belemmering vormt.

Om tekorten te verhelpen zullen zowel brede beleidsaanpassingen op nationaal niveau als een gericht personeelsbeleid binnen de bedrijven nodig zijn. Hoewel deze strategieën succesvol kunnen zijn, moet worden opgemerkt dat ze veel inspanning en enorme investeringen vergen. Een flexibeler migratiebeleid, gericht op middelbaar opgeleiden, kan bedrijven ondersteunen bij het aanpakken van tekorten op de arbeidsmarkt.